Truskawki pnące i zwisające to wspaniała alternatywa dla tradycyjnych odmian gruntowych. Ich uprawa nie tylko pozwala zaoszczędzić miejsce w ogrodzie, ale także stanowi piękny element dekoracyjny przestrzeni. W przeciwieństwie do klasycznych odmian, truskawki pnące i zwisające, takie jak popularna odmiana Albion, mogą owocować przez cały sezon, dostarczając świeżych owoców od wiosny do jesieni. W tym poradniku pokażę, jak skutecznie uprawiać te wyjątkowe odmiany, by cieszyć się obfitymi zbiorami soczystych truskawek przez długie miesiące.
Wybór odpowiedniej odmiany truskawek pnących i zwisających
Pierwszym i najważniejszym krokiem do udanej uprawy jest wybór odpowiedniej odmiany. Na rynku dostępnych jest kilka typów truskawek idealnych do uprawy w formie pnącej lub zwisającej:
- Truskawka Albion – odmiana owocująca przez cały sezon (od maja do października), o dużych, słodkich owocach i silnych pędach, idealna dla początkujących
- Mount Everest – odmiana pnąca o długich pędach (do 1 m) i intensywnym aromacie owoców, doskonała do konstrukcji pionowych
- Tristan – odmiana bezrozłogowa, idealna do pojemników wiszących, o dekoracyjnych czerwonych kwiatach i wyjątkowo słodkich owocach
- Elan – odmiana zwisająca o długich pędach, odporna na choroby i niekorzystne warunki pogodowe
Wybierając sadzonki, zwróć szczególną uwagę na ich jakość – powinny mieć zdrowe, zielone liście bez przebarwień i dobrze rozwinięty system korzeniowy. Najlepiej kupować je w sprawdzonych szkółkach lub renomowanych centrach ogrodniczych, gdzie masz pewność co do odmiany i stanu zdrowotnego roślin.
Pamiętaj: Truskawki pnące i zwisające to nie osobny gatunek botaniczny, ale specjalnie wyselekcjonowane odmiany truskawek o długich pędach i rozłogach, które można prowadzić w formie pnącej lub zwisającej.
Przygotowanie miejsca i pojemników do uprawy
Truskawki pnące i zwisające można uprawiać na różne sposoby, dostosowując metodę do dostępnej przestrzeni i własnych preferencji. Oto najlepsze opcje:
Uprawa w pojemnikach wiszących
To idealny sposób na uprawę odmian zwisających, szczególnie na balkonach i tarasach:
- Wybierz donicę lub kosz o średnicy minimum 30 cm i głębokości około 25 cm – zbyt mały pojemnik ograniczy rozwój systemu korzeniowego
- Upewnij się, że pojemnik ma odpowiednie otwory drenażowe, aby zapobiec gniciu korzeni
- Na dnie umieść warstwę keramzytu lub żwiru (około 3 cm) dla zapewnienia prawidłowego odpływu nadmiaru wody
- Wypełnij pojemnik żyzną ziemią do roślin jagodowych zmieszaną z kompostem (proporcja 3:1) – truskawki lubią lekko kwaśne podłoże o pH 5,5-6,5
Uprawa na konstrukcjach pionowych
Dla odmian pnących, jak truskawka Albion czy Mount Everest, warto przygotować specjalną konstrukcję:
- Zbuduj lub kup stojak w kształcie piramidy lub drabinki (wysokość 100-150 cm), który zapewni odpowiednie podparcie dla rosnących pędów
- Przygotuj donice o pojemności minimum 5 litrów dla każdej rośliny, co zapewni wystarczającą przestrzeń dla korzeni
- Wypełnij podłożem jak wyżej, dodając niewielką ilość perlitu dla poprawy napowietrzenia
- Ustaw konstrukcję w miejscu słonecznym, najlepiej z dostępem do światła przez minimum 6 godzin dziennie
Możesz też wykorzystać gotowe systemy do uprawy pionowej dostępne w sklepach ogrodniczych, takie jak wieże truskawkowe czy specjalne kieszenie ścienne, które są nie tylko praktyczne, ale i efektowne wizualnie.
Sadzenie truskawek pnących i zwisających
Najlepszy czas na sadzenie truskawek pnących to wczesna wiosna (marzec-kwiecień) lub wczesna jesień (wrzesień). Oto jak prawidłowo posadzić rośliny, aby zapewnić im dobry start:
- W przygotowanym podłożu wykonaj dołki o głębokości około 10-15 cm, zachowując odstęp minimum 25-30 cm między roślinami
- Umieść sadzonkę w dołku tak, aby korona rośliny (miejsce, z którego wyrastają liście) znajdowała się dokładnie na poziomie gruntu – zbyt głębokie posadzenie może prowadzić do gnicia korony
- Zasypz korzenie ziemią i delikatnie uciśnij, aby usunąć kieszenie powietrzne wokół korzeni
- Podlej obficie każdą sadzonkę (około 0,5 litra wody na roślinę), aby ziemia osiadła wokół korzeni
- W przypadku uprawy w pojemnikach wiszących, sadź rośliny nie tylko na górze, ale również w otworach bocznych (jeśli pojemnik je posiada), co pozwoli na efektowne zwisanie pędów ze wszystkich stron
Ważne: W jednym pojemniku o średnicy 30 cm sadź maksymalnie 3-4 rośliny. Zbyt gęste sadzenie ograniczy owocowanie i zwiększy ryzyko chorób grzybowych z powodu słabej cyrkulacji powietrza.
Pielęgnacja truskawek pnących w sezonie
Prawidłowa pielęgnacja to klucz do obfitych zbiorów. Regularne zabiegi pielęgnacyjne zapewnią zdrowy wzrost i obfite owocowanie przez cały sezon. Oto najważniejsze z nich:
Podlewanie
Truskawki w pojemnikach wymagają szczególnie regularnego podlewania, ponieważ mają ograniczony dostęp do wody:
- W okresie wzrostu i owocowania podlewaj codziennie rano lub wieczorem – nigdy w pełnym słońcu
- Unikaj przelewania – podłoże powinno być wilgotne, ale nie mokre; nadmiar wody prowadzi do gnicia korzeni
- W upały podlewaj nawet dwa razy dziennie, sprawdzając wilgotność podłoża palcem na głębokości około 2-3 cm
- Staraj się nie moczyć liści i owoców – podlewaj bezpośrednio przy korzeniach, co ograniczy ryzyko chorób grzybowych
Nawożenie
Truskawki pnące, szczególnie odmiany całoroczne jak Albion, potrzebują regularnego nawożenia, aby zapewnić ciągłe owocowanie:
- Rozpocznij nawożenie dwa tygodnie po posadzeniu, gdy rośliny się zaaklimatyzują
- Stosuj specjalistyczny nawóz do truskawek lub roślin jagodowych co 2-3 tygodnie w zalecanym przez producenta stężeniu
- W okresie kwitnienia i owocowania zwiększ częstotliwość nawożenia do raz w tygodniu, używając nawozu z podwyższoną zawartością potasu, który wspomaga owocowanie
- Jesienią ogranicz nawożenie, aby rośliny przygotowały się do zimy – ostatnie nawożenie wykonaj nie później niż na początku września
Prowadzenie pędów
Truskawki pnące wymagają podpór i systematycznego prowadzenia, aby wykorzystać ich potencjał dekoracyjny i ułatwić zbiory:
- Delikatnie przywiązuj nowe pędy do konstrukcji za pomocą miękkich wiązadeł lub specjalnych klipsów, unikając uszkodzenia łodyg
- Rozłogi (długie pędy) kieruj tak, aby równomiernie pokrywały dostępną przestrzeń, co zapewni lepszą ekspozycję na światło
- Usuwaj zbyt gęste pędy, aby zapewnić dobrą cyrkulację powietrza – zapobiegnie to rozwojowi chorób grzybowych
- Regularnie usuwaj zasychające liście i przekwitłe kwiaty, co stymuluje roślinę do dalszego owocowania
Zwalczanie najczęstszych problemów
Truskawki pnące mogą napotykać na różne trudności, ale większość z nich można skutecznie rozwiązać. Oto jak sobie radzić z najczęstszymi problemami:
Choroby i szkodniki
- Szara pleśń – zapewnij dobrą cyrkulację powietrza, unikaj moczenia liści, natychmiast usuń porażone owoce i liście; w razie potrzeby zastosuj ekologiczny preparat grzybobójczy na bazie propolisu
- Mączniak prawdziwy – stosuj opryski z roztworu sody oczyszczonej (1 łyżeczka na litr wody) lub preparaty siarkowe; zwiększ odstępy między roślinami, aby poprawić wentylację
- Przędziorki – regularnie spryskuj rośliny wodą od spodu liści lub zastosuj preparaty z olejem neem; wprowadź naturalne drapieżniki jak dobroczynki
- Ślimaki – stosuj pułapki piwne lub bariery z piasku, trocin lub rozdrobnionych skorupek jaj; w pojemnikach wiszących problem ten jest zwykle mniej dotkliwy
Problemy z owocowaniem
Jeśli truskawki słabo owocują, sprawdź następujące czynniki:
- Czy rośliny mają wystarczająco dużo światła (minimum 6 godzin bezpośredniego nasłonecznienia dziennie jest niezbędne dla obfitego owocowania)
- Czy nie są przesuszone lub przelewane – oba ekstremalne warunki ograniczają owocowanie
- Czy są regularnie nawożone odpowiednim nawozem z wysoką zawartością potasu i fosforu
- Czy nie są zbyt gęsto posadzone, co ogranicza dostęp światła i powietrza
- Czy kwiaty są zapylane – w uprawie balkonowej lub tarasowej warto ręcznie zapylać kwiaty miękkim pędzelkiem, przenosząc pyłek między kwiatami
Przygotowanie truskawek pnących do zimy
Truskawki pnące i zwisające wymagają odpowiedniej ochrony przed mrozem, szczególnie gdy są uprawiane w pojemnikach, gdzie system korzeniowy jest bardziej narażony na przemarzanie:
- Jesienią ogranicz podlewanie i całkowicie zaprzestań nawożenia, aby rośliny naturalnie weszły w stan spoczynku
- Usuń wszystkie uszkodzone i chore liście oraz niedojrzałe owoce, które mogłyby stać się źródłem infekcji
- Jeśli uprawiasz w pojemnikach na zewnątrz, przenieś je w osłonięte miejsce (np. pod ścianę budynku) lub zagłęb donice w ziemi
- Okryj rośliny agrowłókniną lub słomą, pozostawiając niewielkie otwory wentylacyjne, aby zapobiec gniciu
- W przypadku uprawy na balkonie, owiń donice materiałem izolacyjnym (np. folią bąbelkową lub specjalną matą termoizolacyjną), chroniąc przede wszystkim system korzeniowy
- Sprawdzaj stan roślin podczas zimowych odwilży – w razie potrzeby delikatnie podlej, jeśli podłoże jest całkowicie suche
Porada eksperta: Truskawki pnące odmiany Albion możesz też uprawiać jako rośliny jednoroczne. Wiosną sadzisz nowe sadzonki, zbierasz owoce przez cały sezon, a jesienią usuwasz rośliny. To rozwiązanie jest szczególnie praktyczne na balkonach i tarasach, gdzie przechowywanie roślin zimą może być problematyczne.
Uprawa truskawek pnących i zwisających to świetny sposób na wykorzystanie pionowej przestrzeni w ogrodzie czy na balkonie. Przy odpowiedniej pielęgnacji, odmiany takie jak popularna truskawka Albion, będą cieszyć oko dekoracyjnym wyglądem i dostarczać smacznych owoców przez większą część roku. Pamiętaj o regularnym podlewaniu, nawożeniu i odpowiednim prowadzeniu pędów, a Twoje truskawki odwdzięczą się obfitymi plonami słodkich, aromatycznych owoców, których smak przewyższa te dostępne w sklepach.